Inzicht in ziekte.

Inzicht in ziekte

Als onderdeel van de rubriek geneeswijzen geeft Rob Groen in een serie artikelen inzicht in ziekte: achtergrondinformatie waarmee je je voordeel kunt doen. Immers: als je weet wat de oorzaak van een ziekte zou kunnen zijn heb je de eerste stap naar genezing gezet.

Rob geeft daarnaast soms humoristisch, soms prikkelend zijn mening over allerlei zaken die met ziekte en gezondheid te maken hebben.

Dit zijn zijn artikelen, er volgen er binnenkort meer:


Het hoe en waarom van ziekte

 


Klik op de auteursnaam voor informatie
 
een bijdrage van Rob Groen

Nogal wat mensen hebben een rechtlijnig idee over ziekte en klachten. Ze zijn ziek als ze klachten hebben en vervolgens moeten ze daar weer zo snel mogelijk van af. Het is lastig, het hindert ze en het komt nooit uit en daarom beklagen ze zich.

Begrijpelijk en menselijk maar wel lastig en fundamenteel onjuist. Lastig omdat ze hun eigen genezing in de weg zitten en onjuist omdat ziekte en gezondheid geen rechtlijnige zaken zijn, maar eerder chaotisch en onvoorspelbaar.

Voordat we ons echt ziek voelen is er meestal een duister traject van lichte verstoringen die we niet opmerken. Het sluimert zogezegd in onze lichaam/geest. Als je wel opmerkzaam bent zul je merken dat je jezelf niet optimaal voelt. Je bent moe, je stoot tegen tafels en stoelen, je kan je niet concentreren, je bent snel kwaad of geïrriteerd en ga zo maar door. Kleine verstoringen dus. Want als je klachten hebt is er in ieder geval sprake van een verstoring in het normale functioneren van je lichaam/geest.

Wij mensen hebben net als alle andere levende wezens een ingebouwd regelmechanisme wat ons op de rails houdt. Zonder dat wij het merken wordt alles in onze lichaam/geest geregeld. Onze hartslag, onze bloeddruk, onze spierspanning en houding, onze ademhaling, onze bloedsuiker, onze hormoonspiegel... alles wordt in een flexibel evenwicht gehouden rond een instelwaarde. Zo is de instelwaarde van de bloeddruk gemiddeld 80-120 mm Hg. en onze lichaamstemperatuur ca. 37.0 graden Celsius. Dit is van enorm belang. Zonder zijn we reddeloos verloren en sterven. Logisch dus dat je altijd stiekem bezig bent je eigen unieke evenwicht te bewaren.

Dit lukt echter niet altijd zonder slag of stoot. Een simpel virusje, een beenbreukje, een moeilijk te accepteren tegenslagje, een koudje en je bent uit je evenwicht. De lichaam/geest moet er de schouders onder zetten om de boel te repareren en weer in evenwicht te krijgen. Dit doet het geheel en al uit zichzelve zonder van boven opgelegd commando, maar uiteraard met vervelende ongemakken zoals pijn, stijfheid, koorts, zwelling, neerslachtigheid, moeheid en/of weerzin. 

Juist deze zaken willen we niet en dus verzetten we ons ertegen. Zo belemmeren we ons herstel. Ik nodig niemand uit om elk ongemak uit te pluizen en overal aan mee te geven. Dat hoeft niet want meestal lost het onbewuste genezingsprincipe van je lichaam/geest dit op. Gaan klachten echter niet over, dan moeten er echter wat lampjes gaan branden in de cockpit. Luisteren we naar de signalen of duwen we door?

In de regel kunnen we een hoop hebben, maar er zijn grenzen aan ons herstelmechanisme. Bij sommige ernstige aangeboren of gecompliceerde ziektes werkt het lichaam/geest herstelprincipe niet volledig. Er is een defect wat niet kan worden verholpen, het defect is dan "ingebakken". Toch werkt het herstelprincipe dan wel. We zijn nooit helemaal ziek. Er blijven genoeg functies over die het leven waarborgen, echter met beperkingen en aanpassingen.

Het is dus helemaal niet zo erg als we eens wat ongemak hebben. Stijfheid, hoofdpijn, verkoudheden, griep, opgeblazen buiken, vermoeidheid, lichte diarree, voorbijgaande verstopping... Het zijn dingen die helaas bij het leven horen en zijn vaak niets anders dan pogingen om het evenwicht in ons weer te herstellen.

Lichte voorbijgaande klachten zijn dus niet iets om je druk over te maken. Iedereen mankeert in die zin wel wat. Het heeft ook weinig zin om je erover te beklagen. De dokter kan dan ook weinig doen behalve wat adviezen geven. De natuur in onszelf geneest, niet de dokter of therapeut. Wij creëren de juiste voorwaarden en meer niet. Een mooie overpeinzing.

©Rob Groen, acupuncturist-fysiotherapeut

 

Spanning en ontspanning


Klik op de auteursnaam voor informatie
een bijdrage van Rob Groen

Stel je voor, een strak gespannen elastiekje tussen twee handen. Iemand anders knipt het door. Pats, de twee einden springen ieder een kant op tegen je vingers aan en dat kan verrekte pijn doen. Zie hier de resultaten van het ineens doorbreken van een materiaal onder hoge spanning. Dit geldt zeker niet alleen voor een elastiekje. En het was nooit gebeurd als je het elastiekje rustig had teruggebracht naar ontspanning.

Hetzelfde gebeurt als je van een periode van hoge werkdruk/spanning ineens niets gaat doen omdat je zonodig in je vakantie heb bedacht dat je niets meer doet. De spanning valt ineens weg en dat kan nogal dramatische gevolgen hebben.
Ik weet van mensen met een zeer zware baan die de eerste week hondsberoerd achter hun pilsje zitten te zonnen. Ze zitten af te kicken maar doen dit te rigoureus. Het materiaal kan het niet aan zo ineens en dan loop je een hoog risico op materiaalpech in de vorm van hoofdpijn, hartkloppingen, spierpijn, benauwdheid en ga zo maar door.

Ook de geest is dan niet op zijn best want menigeen wordt chagrijnig en heeft een kop als een treinramp. In ernstige gevallen leidt het zelfs tot serieuze psychische en lichamelijke problemen zoals psychosen en hartklachten. De overgang van spanning naar ontspanning is te groot, zeker als de reis ook nog vermoeiend lang en inspannend is geweest. Met name de snelweg brengt je in een bewustzijnsvernauwing van circa 1000 km. en hopelijk 2 dagen, files niet meegerekend.

De oplossing lijkt me overduidelijk. 

Probeer de laatste 2 weken je werk en de drukte wat af te bouwen of vertrek pas een paar dagen na het begin van je vakantie en zeker niet op vrijdagavond om 18.00 na een overvolle laatste werkdag om de hele nacht door te rijden teneinde de zonsopgang aan de Côte d'Azur mee te maken.

Neem dus de tijd om op de plaats van bestemming aan te komen en gebruik de eerste week om de spanning af te bouwen. Ga wat doen, beweeg, wees actief. Het grootste gevaar wat ons mensen bedreigt is overmoed, zo van: "Mij lukt het wel", "Ik ben sterk genoeg, mij gebeurt dat niet". Zonde van een vakantie die zoveel beloofde.

Bovenstaande geldt in het bijzonder voor mensen die onder hoge psychische druk staan, mensen met verantwoordelijk banen, mensen die veel dingen tegelijk doen en vooral met hun hoofd werken.

Blijkbaar is het lichaam beter in staat verschillen op te vangen als de geest. Toch is ook het lichaam niet onkwetsbaar. Denk maar eens aan topsporters, die af moeten trainen omdat hun lijf jaren afgesteld is geweest op topprestaties. Denk aan een sporthart en de risico's daarvan en denk aan mensen die met pensioen gaan. Zo plotseling en abrupt... Bouw af.

Jammer genoeg biedt de wet onvoldoende mogelijkheden om dit te garanderen. Denk je eens in wat het een opluchting het voor veel mensen zou zijn om van 5 naar 4 naar 3 naar 2 dagen te gaan, voordat ze met werken stoppen. Het geeft extra werkgelegenheid, kennis en ervaring worden behouden, de leeftijdsopbouw in bedrijven blijft beter in balans en het werkt in de hand dat we gezonder blijven. Je valt niet in het overbekende gat met alle gevolgen van dien.

De natuur heeft tijd nodig om van zwart naar wit te gaan, van hoog naar laag, van beweging naar stilstand en omgekeerd.

©Rob Groen, acupuncturist-fysiotherapeut

Stress

 


Klik op de auteursnaam voor informatie
een bijdrage van Rob Groen

Iedereen heeft tegenwoordig de mond vol van stress. Iedereen is gestressed en druk, druk, druk... We gebruiken het woord te pas en te onpas, maar wat is het nu eigenlijk? 

Het antwoord is moeilijk en simpel tegelijk. Ik geloof niet dat het echt nodig is om te benadrukken wat we voelen als we stress ervaren. De verschijnselen zijn algemeen bekend en vervelend. Voor de volledigheid noem ik er enkele: slaapstoornissen, angst, vermoeidheid, spanningshoofdpijn, pijnlijke nek- en schouderspieren, hartkloppingen, concentratieverlies, maagzweren etc. Bovendien ervaren we het allemaal in ons leven, van onze babytijd tot aan onze dood.

Toch maken we ons druk om heel verschillende dingen. De een schiet in de stress voor een examen (als ik het maar haal) en de ander tijdens een vakantie (heb ik het gas wel uitgedaan), een ongelukkige opmerking (ze houdt niet meer van me) of juist een grap (sta ik niet voor gek?). En dan zijn er nog de rampen die vrijwel iedereen van tijd overkomen zoals dood, scheiding, ongeval etc. en waarvan we kunnen aannemen dat ze maar weinigen onberoerd laten en veel stress opleveren.

Er zijn duizend-en-één redenen te noemen waarom stress ontstaat en het is beslist niet alleen een verworvenheid van deze tijd. Oorlog, honger en onderdrukking zijn zo oud als de mensheid en kennen blijkbaar geen tijd. Veelal bepalend voor de hoeveelheid stress die we ervaren is de manier waarop we over onszelf en het leven denken en de bijkomende eisen en verlangens die hieruit voortkomen. Dit is zeker een verworvenheid van deze tijd, want we moeten enorm veel van onszelf en we eisen veel van anderen.

Als we af en toe eens stilstaan bij onszelf en onze zegeningen benadrukken, dan zitten de meesten op rozen en als we dan ook nog kunnen accepteren wie en wat we zijn en wat er af en toe tegenzit, dan is stress al snel een vies woord. Stress, bah...!

Ieder heeft de vrije keus om zijn gedachten en inzichten te veranderen. Soms gaat dit wonderbaarlijk eenvoudig en soms kost dit moeite en pijn en kunnen we maar geen afscheid nemen van denkbeelden waar we op een wonderlijke manier toch erg aan gehecht zijn.

Onze interpretatie van de wereld levert ons de meeste stress op en we worden volgegoten met informatie die deze denkbeelden lijken te ondersteunen. Mijn leven is mislukt want ik ben gescheiden. Hoezo? Ik ben niet knap, lang, rijk, aantrekkelijk, intelligent genoeg en daar moet ik alles aan doen. Wie zegt dat? Niemand begrijpt me...! Begrijp je jezelf eigenlijk wel...?

Stap ervan af en zet je wil er op om dit te volbrengen want motivatie is enorm belangrijk... en toch blijft er stress bestaan en met vallen en opstaan leren en groeien we als we daar tenminste voor open willen staan.

©Rob Groen, acupuncturist-fysiotherapeut

Voeding

 


Klik op de auteursnaam voor informatie
 
een bijdrage van Rob Groen

Uiteraard zie ik veel mensen met spier-, pees- en gewrichtsklachten. Ze hebben pijn, zijn stijf, kunnen bepaalde bewegingen niet meer maken en zijn moe. Veelal bewegen ze te weinig, te eenzijdig en ze bewegen te krampachtig door spanningen. Dit is allemaal waar en verklaarbaar. Zo kijken wij fysiotherapeuten nu eenmaal want zo zijn we opgeleid en we zijn niet de enigen.

Echter een grote, niet op zijn waarde geschatte oorzaak is zonder meer voeding. Slecht eten zorgt voor een slechte spijsvertering en het duurt niet lang of de weefsels van het lichaam gaan gebrek lijden. En gebrek betekent al snel pijn, stijfheid en verlies van functie. Door goed te eten kun je je gezondheid en je genezing enorm bevorderen. Kijk, we vinden het niet vreemd dat de motor van onze auto kuren gaat vertonen als we minderwaardig bocht tanken. We kijken wel uit!

Toch zijn we zelden zo attent op wat we allemaal naar binnen schuiven en dat is nogal wat. In bedrijfskantines, op scholen en zelfs in ziekenhuizen wordt er maar wat aan gerommeld. Ik heb het met mijn eigen ogen kunnen aanschouwen. Ook de gemiddelde arts weet nogal weinig van voedingsleer. Dat is niet vreemd want in de opleiding is het een ondergeschoven kindje.

Wat is nu eigenlijk goede voeding? U raadt het al, de meningen zijn nogal verdeeld. Toch zeggen veel voedingsdeskundigen hetzelfde. Dat is: eet meer groente en fruit, wees karig met vlees, eet meer vis en gebruik zoveel mogelijk volkerenproducten.

Veel deskundigen wijzen ook op het zoveel mogelijk scheiden van eiwitten en koolhydraten tijdens een maaltijd. Het is echter niets nieuws. Van oudsher wordt er in veel culturen uit ervaring al zo gegeten. Denk in dit verband eens aan de Japanse keuken. Dit is echter wel een algemeen advies. Het kan zijn dat je in sommige gevallen anders moet eten. Dit kan bijvoorbeeld zo zijn bij suikerziekte en sommige maag- en darmziektes omdat je dan te gevoelig bent voor sommige etenswaren.

Een advies dat ik veel geef bij mensen die niet lekker in hun vel zitten, altijd moe zijn, veel spierpijn hebben en nogal stijf zijn is om alle bewerkte suikers en witmeelproducten te vermijden en te vervangen door volkerenproducten. Je voelt je al snel een stuk beter en je valt er ook nog van af. Dit soort bewerkte suikers en witmeel zitten verstopt in allerlei populaire voeding: koekjes, snoep, gebak, witbrood, snacks, chips en frisdranken. Al met al krijgen we er een lading van binnen. Tel zelf maar eens op. Na de Tweede Wereldoorlog is er een stortvloed van dit ondermijnende spul over ons heen gestort. Het is verleidelijk en verslavend. Veel mensen zijn zonder dat ze het weten verslaafd aan suikers.

Ik denk dat voedingsleer een dikke plaats verdient in de gezondheidszorg en het leven van alle dag. Heel veel klachten zullen als sneeuw voor de zon verdwijnen. De enige die zal balen is de industrie die deze producten maakt. De frisdrank-, candybar-, koek-, snoep- en fastfoodproducenten dragen niet bij aan weerbare fitte mensen en besteden niet voor niets zoveel geld aan een vorm van slimme misleiding. Ik bedoel natuurlijk reclame.

©Rob Groen, acupuncturist-fysiotherapeut

 


Tips

Kijk ook eens op de voeding- en vastenpagina's en bij verzuring

Eet smakelijk


Klik op de auteursnaam voor informatie
een bijdrage van Rob Groen

Voeding stond het laatste jaar sterk in de belangstelling. Ene mijnheer Montignac uit Frankrijk ontketende een rage met zijn blijkbaar zeer effectieve methode om te vermageren en je fitter te voelen. Hij maakte zijn eigen mix van allerlei bekende en minder bekende voedingsmethodes en combineerde dit met eigen ervaring en onderzoek naar wetenschappelijke publicaties. Als zelf 's lands grootste bierbrouwer nerveus wordt en de Weightwatchers failliet gaan (mede door de opkomst van de methode Montignac), dan is toch wel iets bijzonders aan de hand. Je hoefde dan ook niet lang te wachten op tegengas. Verhitte discussies op t.v. en mensen die beweerden dat de methode met name op de langere termijn schadelijk zou kunnen zijn. Ik zal me niet branden aan de zoveelste technische verhandeling over goed en fout, maar ik mag die Montignac wel. Goed, hij is een slimme zakenman, maar hij is de eerste die er effectief in is geslaagd een aantal aannames en grondregels over voeding aan de tand te voelen.

Ten eerste is daar het calorieverhaal, waar generaties diëtisten en andere voedingsdeskundigen zich in vastbeten. Kort gezegd, om af te vallen moet je minder calorieën tot je nemen. Daar zijn we dan met z'n allen niet bijster goed in geslaagd. Het is blijkbaar nogal moeizaam en op langere termijn slagen maar weinig mensen erin.

Ten tweede is daar het verhaal over de vetten, verzadigd of onverzadigd en verhit of onverhit. Op zijn minst zijn er nogal wat onduidelijkheden over wat vetten in en met je lijf doen. Montignac zou het eten van te veel vetten propageren. Ik zou het willen omdraaien, wij zijn nogal paranoïde op het gebied van vetten. Het is zelfs zo dat bepaalde vetten volgens meerdere onderzoeken een grote voedingswaarde hebben zoals visvetten en plantaardige oliën. Bovendien lezen sommige critici niet goed, want Montignac legt eigenlijk vrij goed uit hoe je zijns inziens met vetten dient om te gaan.

Ten derde voeg ikzelf daaraan toe het overtrokken verhaal over vitamines en mineralen. Alsof voeding allen maar uit vitamines en mineralen zou bestaan. De meeste mensen hebben absoluut geen tekorten en als ze die hebben zal dat eerst gemeten dienen te worden.

Laten we het er maar op houden dat nog heel veel onduidelijk is en dat we met de nodige terughoudendheid eigen meningen als absolute waarheid gaan verkopen.

Want wat is waarheid? Waarheid is relatief. Ik doe een schot voor de boeg. Sommige mensen zijn dik en sommige zijn dun en dat is altijd al zo geweest. Je kunt een gewicht binnen een bepaalde marge corrigeren. Wat voor de een goed is, is voor de ander slecht. Er zijn slechts algemene aanbevelingen te geven. Dit omdat de spijsvertering van de een die van de ander niet is. Bij het geven van een zinvol voedingsadvies is het belangrijk te weten wat die persoon in zijn leventje uitspookt.

Ons klimaat speelt bij de voedingskeuze van oudsher een grote rol. Ik bedoel maar, een eskimo serveer je geen kropje sla. Hij zou je wanhopig aanstaren.

Leeftijd speelt een grote rol. Veel jongeren zijn allergisch voor voedingsadviezen, om de simpele reden dat ze meestal geen directe duidelijke klachten ondervinden en ze zetten zich graag af tegen de heersende orde. Van baby’s en kleine kinderen weten we ook nog weinig. Als je ziet hoe slecht peuters en kleuters soms kunnen eten en met welke energie ze hun leventje leiden dan zit er blijkbaar veel rek in hun stofwisseling.

De invloed van emoties en stress is groot. Berucht is de snoeplust bij onvrede met zichzelf en de omgeving. Snel eten geeft maagzuur en ga zo maar door. Hutspot, boerenkool, bietjes en ander traditionele gerechten zijn zo slecht nog niet, mits smakelijk bereid. Traditie is niet voor niets ontstaan en vorige generaties hebben het er redelijk op gedaan. Wij moeten nog maar bewijzen dat we het beter doen. In korte tijd is ons voedingspatroon enorm uit balans geraakt. Er is een overconsumptie van suikers, lege koolhydraten, vlees en vetten door de welvaart en de consumptiemaatschappij. Alles moet snel klaar.

Geuren, smaken, kleuren en opmaak zijn belangrijk. De vertering begint al met de geur die je opsnuift en zonder plezier en genot in het eten hou je iets niet lang vol. Je eet per slot van rekening geen vitamines, mineralen, vetten, eiwitten en koolhydraten maar een uitgebalanceerde maaltijd. Eet smakelijk en zonder schuldgevoel en probeer te luisteren naar je smaak en je behoefte.

Wat is wijsheid, wat is plezier, wat is kwaliteit in je leven? Ga ernaar op zoek.

©Rob Groen, acupuncturist-fysiotherapeut

Lichaam/geest


Klik op de auteursnaam voor informatie
een bijdrage van Rob Groen

Lichaam en geest zijn twee zijden van dezelfde medaille. Ze kunnen niet zonder elkaar functioneren in dit ondermaanse. In ons dagelijkse denken brengen we echter constant een scheiding aan tussen lichaam en geest. Dit doet onze taal en de waarden waarop ons denken is gebaseerd. Dit gaat terug tot oude tijden.

In een poging de ons omringende wereld en vooral onszelf beter te begrijpen werden allerlei verklaringsmodellen bedacht. Sommige zijn achterhaald en sommige modellen zijn nogal hardnekkig. Eén ervan was en is dat er een scheiding bestaat tussen lichaam en geest. Even los van godsdienst en de mogelijkheid van een leven na de dood of een hemel of hel, in ons leven hier en nu zijn lichaam en geest verbonden, al is het dan soms aan een dun lijntje.

Daarom zegt de Chinese geneeskunde ook dat de geest en lichaam een continuüm vormen, die elkaar wederzijds beïnvloeden. Als de maag leeg voelt gaat er een sein omhoog en al heel snel kunnen we aan niets anders meer denken dan eten. Omgekeerd noemen we de reactie van het lichaam op wat we in onze bovenkamer bedenken emoties en deze hebben een bepaalde plaats, route en expressie in het lijf. Zo kun je angst voelen op de keel, in de maagregio en kan het ons totaal verlammen tot en met de darmen aan toe. Verdriet voel je vooral in de borstregio en maakt dat je slecht ademt, vooral als je je niet uit. Bij woede spannen bepaalde spieren zich aan zoals die van je nek en schouders en van je kaken. De emotie roept bepaalde min of meer vaste reactiepatronen op in het lichaam waarbij diverse weefsels en lichaamsfuncties betrokken zijn.

Dit alles heeft zoals alles in de natuur een functie. Emoties ontladen een opgebouwde spanning en geven jezelf en je omgeving een idee hoe je ervoor staat. Er is niets mis met emoties. Alles bepalend is hoe je er mee omgaat. Vooral het niet uiten, het geen uitdrukking geven aan de emotie kan op de langere duur lichaamsfuncties en weefsels storen. Uiteindelijk is inzicht in jezelf, hoe je lichaam/geest in elkaar zit van cruciaal belang.

In dit licht is het niet meer dan logisch dat je met niets meer dan dunne metalen naaldjes naast lichamelijk effecten ook emotionele reacties kunt veroorzaken. In de Chinese geneeskunde zijn emoties verbonden aan een bepaald orgaanenergiesysteem met bijbehorende weefsels zoals bepaalde organen, huidgedeeltes, spiergroepen, onderdelen van het zenuwstelsel en het hormoonstelsel. Het energiesysteem "vertelt" de reactie van de lichaam/geest op allerlei invloeden. Zo is de emotie woede verbonden aan het energiesysteem Lever-galblaas. Dit energiesysteem roept woede op, ontvangt woede, kanaliseert en absorbeert de woede. Zo kunnen zich door energiestoornissen in dit systeem woedeaanvallen en frustratie opbouwen. Omgekeerd ontstaan door kwaadheid en frustratie op en door de omgeving op den duur functiestoornissen van het lever/galblaas-energiesysteem met kwalen als spijsverteringsproblemen, spierspanningen, hoofdpijn, hoge bloeddruk etc. Dus kan je woede, net als angst of zorgen heel goed behandelen door het beïnvloeden van de energiesystemen met acupunctuur, door bepaalde kruiden, bewegingen en oefeningen en een goed verhelderend onderhoud dat leidt tot zelfinzicht.

©Rob Groen, acupuncturist-fysiotherapeut