Etherische olie

Wat zijn etherische oliën?


Etherische oliën worden ook wel aromatische- of essentiële oliën genoemd. Het is dat deel van de plant wat maakt dat ze geurt. Ze vormen de kracht, de essentie van planten, bloemen, grassen, struiken en bomen. Het percentage etherische olie verschilt per plant, van minder dan 1% (bijvoorbeeld citroen melisse) tot 10 % zoals rozemarijn. Dit maakt dat etherische oliën erg kostbaar zijn. Ze wordt gewonnen door middel van destillatie, koude persing, extractie, aftappen en enfleurage uit bloesem, vrucht, bladeren, takken,  schors en wortels. Eigenlijk kan je niet spreken van een olie daar ze erg vluchtig is. 
Er zijn wel een paar honderd soorten oliën met veelal een verschillende uitwerking op ons. Elke olie is in zekere mate antiseptisch (ontstekingswerend) en heeft daarnaast specifieke eigenschappen, welke zich richten op een of meerdere organen of aandoeningen. Ze dragen bij aan het herstellen van het natuurlijke evenwicht in ons lichaam.

 

 

 

Hoe werken etherische oliën?
vapornoseGeur en herinneringen worden in onze hersenen gezamenlijk opgeslagen. Dit gedeelte wordt het lymbische systeem genoemd. Dit systeem beïnvloedt de gemoedstoestand door middel van hormonen. 
Iedereen heeft een speciale binding met een specifieke geur. Als je iets geroken hebt op een fijne dag, zal die geur altijd fijne gevoelens oproepen. Geuren zorgen voor de aantrekkingskracht tussen mensen. Ze bepalen of je iemand aantrekkelijk vindt of juist niet. Dit gebeurt onbewust.
Etherische oliën verspreiden hele kleine geurmoleculen die allemaal een eigen structuur hebben en daardoor verschillende eigenschappen. De geur komt via de neus en de geurzenuw in het lymbisch systeem terecht, alwaar de informatie wordt omgezet in het aanzetten van de hormoonproductie. Deze hormonen veranderen de gemoedstoestand.

Het is bekend dat gemoedstoestanden hun weerslag hebben op de organen. Denk maar aan de volgende uitspraken: iets op je lever hebben, (boosheid/lever) in je broek piesen van angst (nieren/angst),iemands hart breken (liefde/hart) iets onverteerbaar vinden (verwerking/darmen).
Daarom zijn etherische oliën juist zo interessant. Ze kunnen door hun eigen specifieke trilling ons onderbewustzijn beïnvloeden.
Op deze manier kunnen we ons hele organisme, onze ademhaling, onze algemene spanningstoestand, ons gevoel en ons geestelijk vermogen veranderen en reguleren.

 

pijl

De zuiverheid van Etherische Oliën.
Als je etherische oliën koopt voor je gezondheid of welzijn, is het van belang dat je op de zuiverheid en kwaliteit let. Alleen die oliën hebben geneeskrachtige waarden. 
De makkelijkste manier om uit te vinden of de olie echt is, is door te kijken hoe de prijsverhoudingen onderling zijn in de aangeboden selectie. Wanneer verschillende oliën voor de zelfde prijs worden aangeboden, kun je er vanuit gaan dat ze niet zuiver zijn. Etherische oliën zijn afkomstig uit planten welke elk een specifieke bereidingswijze hebben. Sommigen zijn arbeidsintensief, weer andere bevatten relatief weinig etherische olie zodat er veel plantenmateriaal nodig is. Ook de oogstopbrengst heeft invloed op de prijs.
Lees het etiket aandachtig. Daar moet je minstens de Nederlandse en botanische naam aantreffen. Als voorbeeld de ceder olie. Je hebt ceder “virginia” welke is gemaakt van de virginiaceder die eigenlijk een jeneverbes is. De Ceder “atlas” is van de altasceder gemaakt, en is de echte. De laatste is ook duurder. Het is dus van belang dat je goed op de hoogte bent van de botanische namen. Een goed boek hiervoor is van Julia Lawless,  encyclopedie van etherische oliën.
Op sommige etiketten kun je ook de herkomst van het product aantreffen. Dit gegeven helpt je te determineren hoe de kwaliteit van de olie is. Lavendel uit Frankrijk is van betere kwaliteit dan uit andere landen. Ook hier zul je dan een prijsverschil zien.
Er zijn oliën die met behulp van chemische oplosmiddelen worden gewonnen. In het eindproduct blijven er restjes achter. 
Deze oplosmiddelen zijn doorgaans zeer giftig, en de kleinste hoeveelheden kunnen allergische reacties oproepen en het immuunsysteem verzwakken. Deze oliën zijn niet geschikt voor therapeutische doeleinden. Het gaat hier vaak om absolues en concreten. Alleen absolues gewonnen door middel van het oplosmiddel alcohol zijn bruikbaar, zoals het honing absolue.
Helaas geven lang niet alle merken aan op het etiket hoe de olie wordt gewonnen. Het nieuwste procédé is door middel van CO2 extract. De zo ontstane olie wijkt qua bestanddelen af van de zelfde olie die door waterdampdestilatie is gewonnen. Er is nog te weinig ervaring met deze olie om te bepalen of ze geschikt zijn om therapeutisch in te zetten.
De manier van verbouwen is ook van invloed op de kwaliteit van de olie. In veel landen wordt er nog op uitgebreide schaal met pesticiden gewerkt die weer terug te vinden zijn in het eindproduct. In de aromatherapie genieten biologische oliën dan ook de voorkeur.
Veel dure oliën worden vermengd met goedkopere. Dit kan de genezende werking verminderen. Dit wordt niet vermeld op het etiket. Alleen de prijs en de betrouwbaarheid van een merk kan hier een indicatie over geven.
Als je er zeker van wilt zijn dat je een goede olie in handen hebt, zul je je via de leverancier op de hoogte moeten stellen. Zie het als een goed teken als een olie af en toe niet geleverd kan worden omdat de jaarlijkse oogst uitverkocht is.
Sommige firma’s bieden olie aan die in een basisolie zoals druivenpit of amandel olie zijn opgelost. Op het etiket staat dan alleen de naam van de etherische olie. Dit werkt misleidend. Afgezien van het feit dat je niet weet wat de concentratie is, kun je er ook niet achterkomen of er wel echte of synthetische olie is toegevoegd.
De aanduiding “echte etherische olie” is niet beschermd. Het zegt dus niets over de kwaliteit van een olie. De aanduiding “natuuridentiek” geeft met zekerheid aan dat we met een mengsel of met een synthetische olie te maken hebben.
Synthetische oliën hebben geen therapeutische waarde en hebben een vlakke geur. Ze missen de “ziel” van de plant. Om het verschil te leren herkennen zou je ze eens qua geur moeten vergelijken. Dan weet je gelijk wat er bedoeld wordt.
 

pijl

Lavendel – Lavendula officinalis.
Één van de belangrijkste etherische oliën is wel lavendel. De olie is veelzijdig, past bij jong en oud en is relatief veilig. Ze is één van de weinige oliën die onverdund gebruikt kan worden. Deze olie hoort eigenlijk in elke EHBO kast thuis.

LavenderDe Lavendel is afkomstig uit het Middellandse zeegebied, maar is hier grotendeels verdrongen door de Lavandin, een hybride met een veel grotere opbrengst maar minder rijk aan actieve bestanddelen. Het is een groenblijvende houtachtige struik tot 1 meter hoog met prachtige violet-blauwe bloemen. Lavendel wordt nu overal ter wereld gecultiveerd, de olie komt o.a. uit Frankrijk, Spanje, Italië, Engeland, Australië en Griekenland. 
De olie wordt verkregen door waterdampdistillatie van de verse bloemtoppen of van de gehele plant onder lage druk. Zij is kleurloos tot lichtgeel met een zoete, bloemige kruidige geur en een houtachtige ondertoon.
Lavendel (lavare = wassen) wordt veel gebruikt voor zeep, parfums, oliën en baden. Lavendel heeft een rustgevende werking, helpt bij depressiviteit en brengt emoties in evenwicht. De olie is geschikt voor littekengenezing en brandwonden. Het heeft een antibacteriële werking, pijnstillende eigenschappen en geeft rust aan de huid. Lavendel geeft in de aromatherapie rust, frisheid en reinigt de kamer.


Enkele recepten:
Brandwonden: eerst koelen met koud stromend water, dan 1-2 druppels Lavendel op de wond aanbrengen. Dit ieder uur tot de pijn vermindert.

Insectenbeten: Lavendel olie puur op de pijnlijke plaats aanbrengen. OF 2-3 druppels op een vochtig watje aanbrengen en dit op de gewonde plek houden. 

Bijen/wespen steek: de angel verwijderen en de steek onmiddellijk met pure Lavendel behandelen, zwelling en pijn blijven dan uit.

Jeugdpuistjes: 10 druppels Lavendel en 5 druppels kamfer in een glas gekookt water doen en hiermee 2x per dag de huid afspoelen of deppen.

Eczeem: meng 5-10 druppels met 50 ml. basisolie en wrijf hier het eczeem dagelijks mee in. 

Slecht slapen: 5 druppels Lavendel op het hoofdkussen sprenkelen of 6-10 druppels in de slaapkamer verdampen.

Geurend wasgoed: Voeg een paar druppels toe aan het laatste spoelwater.

Schoonmaak: Voeg 10 druppels per liter toe. Gebruik hiervoor de goedkopere variant Lavandin. Het helpt het huis te ontsmetten en het ruikt heerlijk fris.

Voorzichtig:
Omdat Lavendel een licht menstruatiebevorderend middel is, kan het de maandelijkse bloedingen oproepen of stimuleren. Lavendel moet gedurende de eerste drie maanden van de zwangerschap worden vermeden. Lavendelolie is veilig voor alle leeftijdsgroepen, maar mensen met hooikoorts of astma kunnen er allergisch voor zijn. 
Hogere doseringen etherische olie >1 gram kunnen slaperigheid veroorzaken. Niet combineren met jodium en ijzerzouten.
De olie kost tussen de 5 en de 15 euro per 10 ml. afhankelijk van de kwaliteit. Goede merken zijn: Namaste, Prima Vera, Sjankara, Chi en Volatile.

 

Wierook.


Het branden van wierook is een traditie die al duizenden jaren oud is. In vrijwel elke cultuur over de gehele wereld werden harsen en kruiden gebrand als onderdeel van  ceremoniële, magische of spirituele gebeurtenissen. Archeologen hebben op vele plekken bewijsmateriaal gevonden die er op wezen dat geurstoffen in gebruik waren. Als voorbeeld noem ik hier de piramiden van Egypte en Mexico en de tempels van de Romeinen en Grieken. Historici vonden verwijzingen naar het gebruik van geurstoffen in oude teksten zoals het Gilgamesj epos, (literatuur welke dateert van 3000 jaar v.o.j.) en natuurlijk het oude en nieuwe testament. Iedereen kent het verhaal dat Jezus wierook kreeg aangeboden bij zijn geboorte. Het  Engelse woord incense stamt af van het Latijnse incendere, wat “branden” betekent. Het eerste deel van  het Nederlandse woord wierook stamt af van “wien” of “widen”, wat wijden of heiligen betekent.
De eerste bronnen van wierook waren hoogst waarschijnlijk de geurige houtsoorten. De ontdekking dat bepaalde houtsoorten een aangename geur gaven tijdens de verbranding heeft het proces in werking gezet om deze te verzamelen zodat ze konden worden ingezet op elk gewenst moment. Van hieruit werd er geëxperimenteerd met andere substanties zoals harsen, kruiden, wortels en bessen. In eerste instantie werden alleen enkelvoudige grondstoffen gebruikt en direct op een smeulend vuurtje gebrand. Rond de 14de eeuw werden in China de wierookstokjes ontwikkeld. In de eeuwen daarna werd het gebruik van wierook steeds populairder en was niet alleen meer bestemd voor religieuze doeleinden. De traditie kon deel uitmaken van elk huishouden en voor elke gewenste gelegenheid. In Japan werd het maken van wierook tot een ware kunst verheven. De Koh-Do, “de weg van de wierook” werd op speciale scholen onderwezen. Zij ontwierpen het kegeltje welke aan het eind van de 17de eeuw werd geïntroduceerd aan de westerse wereld.

Een monnik brandt wierook

 

Vele culturen zagen in de opkringelende rook de weg om de goden te kunnen bereiken. Daar goden geen fysiek lichaam hebben zouden zij geen materiele dingen kunnen ontvangen. De rook diende als de “vleugels” die de essentie kon overbrengen. Het gebed, de geur als offer en hun ziel werd hierdoor gedragen naar de andere werelden. Wierook als medium tussen de werelden diende ook als een manier om boodschappen te kunnen ontvangen. 
Geuren werden beleeft als een goddelijke kwaliteit: het was ongrijpbaar en bezat tegelijkertijd de kracht om geestelijk, lichamelijk en spiritueel een verandering te bewerkstelligen.

Wierook werd voor verschillende doeleinden ingezet. Als offer voor de goden, om de ruimte te reinigen, slechte geuren te maskeren, ter ondersteuning van meditatie of gebed, als hulp bij de genezing of om magische rituelen kracht bij te zetten. Elke geur heeft een specifieke invloed op de mens. Een geur kan de sfeer van de ruimte bepalen en je bewustzijn beïnvloeden. Geuren kunnen zelfs lichaamsprocessen aanzetten. Op deze manier kan wierook  een krachtig hulpmiddel zijn om je doel te bereiken. De manier waarop wierook invloed heeft op de mens is het zelfde als met etherische oliën, lees hiervoor het desbetreffende artikel op deze pagina.

Binnen de hekserij wordt wierook ingezet als representatie van het element lucht en wordt vaak geplaatst op het oosten van de cirkel, daar het correspondeert met de genoemde windrichting. Het te branden kruid of hars wordt aangepast aan het ritueel.
Andere tradities zien in wierook de combinatie van de vijf elementen: De ingrediënten representeren aarde, de rook staat analoog aan lucht, ze wordt bereid met water, wordt geactiveerd door vuur en de geur beïnvloed de ether.

Tegenwoordig is wierook een commercieel product, en veel ervan wordt gefabriceerd met synthetische stoffen. Zulke wierook kan bij gebruik serieuze gezondheidsklachten veroorzaken zoals astma. allergie, misselijkheid en hoofdpijn. De beste commercieel vervaardigde wierook komt uit India, Nepal, Tibet en Japan. 
Als je zeker wil zijn van een puur product dan kun je het beste kruiden en harsen aanschaffen die je vervolgens op een smeulend vuurtje of een houtskooltje brandt. Wil je er wel wat meer tijd in steken en ben je graag bezig met je handen dan kun je zelf wierook stokjes of kegeltjes maken.

 

pijl

 

Michelia Champaca
Naast jasmijn is champaka de meeste intrigerende geur van India. De drie tot 6 meter hoge struik met altijd groene, lange, glanzende bladeren bloeit tijdens de regenperiode en in de lente met prachtige witte, gele of oranje bloemen. De bloemen lijken wat op die van de magnolia, ze is dan ook een familielid van haar. De struik houdt van schaduwrijke plekken en wordt vaak in de nabijheid van tempels geplant.
De geur van champaka wordt omschreven als zoet, bloemig, zacht en delicaat met een ondertoon van abrikoos. Ze is het meest te vergelijken met ylang ylang maar met een geheel eigen verfijnt karakter. De etherische olie wordt gewonnen van de bloemen middels stoom destillatie of CO2 extractie. Ze mengt goed met sandelhout en roos.
De bloem heeft een belangrijke plaats in de Indiase cultuur. Ze wordt door de vrouwen in het haar gedragen en er worden bloemenslingers van vervaardigd. Daarnaast is het een geliefde bloem om te offeren aan de goden, met name de god Vishnu. Veel Hindoestanen versieren het huisaltaar met de champaka.
De geur zou een brug van communicatie creëren tussen de verschillende werelden. De spiritualiteit zou er van ontwaken waardoor men met helderheid en inzicht kan afstemmen op de godenwereld.
Naast de bloem wordt ook het hout van de champaka gewaardeerd. Men beschouwd het als heilig en het is aan Buddha gewijd. Omdat het ongevoelig is voor ongedierte is het een waardevolle houtsoort in de houtbewerking. Van de schors wordt een antiluis middel gemaakt en een extract van de bladeren is heilzaam bij roos.
De etherische olie van de champaka is in Nederland alleen verdunt te verkrijgen. De parfums Joy en j’Adore hebben de bloem als basis gebruikt.

 

voor meer leuke en fascinerende info, kijk op:

www.ezinenieuwemaan.nl